Rondje om het meer, Macedonië en Albanië

Het verhaal van morgen werd een paar dagen later. Hierbij vanuit Delft het laatste verslag van een mooie vakantie in Macedonië.

Waar was ik gebleven? Zondag, Nationaal Park Galicica. De bus bracht ons, dit keer in gelukkig een stuk minder dan twee uur rijden, naar het gebied. Vele steile slingerweggetjes brachten ons naar het startpunt van de drie uur durende wandeling, het verlaten dorpje Konsjko. In Konsjko staat een kerkje met kerkhof en verder allemaal verlaten huizen. Het dorpje is jaren geleden verlaten omdat er, behalve één drinkwaterbron uit de bergen, geen stromend water in het dorpje is. De enige waterbron die nog aanwezig is wordt nu alleen nog gebruikt door passanten en de herders laten hun kudde hier drinken in het voorbijgaan. Bijzonder om te zien hoe de huizen uit dit spookstadje achter zijn gelaten met de gordijnen nog voor de ramen, om een nieuw bestaan op te bouwen in wat lager geleden gebieden (althans, dit is wat de gids ons heeft verteld natuurlijk).

Een Engelssprekende vrouwelijke gids vertelde ons van alles over de dorpjes die we deze dag tegenkomen onder begeleiding van de mannelijke gids die de weg wees. Een jongen, geboren in de bergen, met joggingbroek en bergschoenen waarvan zijn veters loszaten liep al plukkend aan de grassprieten voorop te sjokken. Ik zeg sjokken, want het leek erop of dat het wandelen door de bergen met hier en daar toch wel steile klimmen en dalen hem maar al te makkelijk afgingen. “I am a mountainboy, I was born in the mountains.” Zei hij.

In de bergen is het prachtig, af en toe komen er oude mannetjes langs met bossen op hun rug gebonden, of oude vrouwtjes met pakezels. Verder is het er groen en groeien er tal van bloemen. Vlinders in allerlei kleuren, soorten en maten fladderden vrolijk in het rond. Voor hun een waar paradijs tussen alle wilde bloemen, die overigens heerlijk ruiken. Maar ook leven er beren, lynxen, wilde konijnen en alles wat je dus niet tegenkomt als je met een groep luidruchtige toeristen door de bergen wandelt.

Onderweg tevens een prachtig uitzicht over het meer van Ohrid dat 500 meter lager ligt. Via het dorpje Elzani, waar we een plasstop hebben gehad bij een vrouwtje thuis en een picknick op het dorpsplein, verder afgedaald naar het dorpje Pestani. Helaas kan ik me het verhaal achter deze dorpjes niet zo goed meer herinneren. Het enige wat ik nog weet is dat in Pestani heel veel Nederlanders wonen, of in ieder geval Nederlands sprekende mensen. Toen de grens met Macedonië (voormalig Joegoslavië) opende zijn een hoop Nederlanders (en Duitsers) hier naartoe getrokken, werden verliefd op een Macedoniër, zijn getrouwd en meestal dus in Macedonië gesetteld.

Maandag een vrije dag, dus heerlijk een bedje gehuurd voor 100 denar per bedje (€0,60) voor een hele dag bij een strandtent in het centrum van Ohrid. Een heel idyllisch plekje aan een baaitje met lekkere muziek en gezellige boompjes. Voor het meer heb je waterschoenen nodig maar de temperatuur van het water is heerlijk. Lekker afkoelen. Het water heeft een constante temperatuur van 18 tot 20 graden Celsius.

Albanië was bijzonder. De gids die deze dag mee was deed de excursie meerdere malen per week omdat hij Albanisch spreekt en vriendjes heeft gemaakt bij de grens. Hierdoor versoepelt de procedure een beetje en wij stonden in plaats van twee uur maar een half uur bij de grens. Uiteraard was er een paar denar tussen de paspoorten gestopt zodat de Albanezen nog iets meer haast maakten.

Het eerste stuk in Albanië zag er op zich prima uit. Via een rustige route langs het meer reden we naar de plaats Pokradec. Langs de route zien we al meteen dat er een achterstand is maar dat het land wel bezig is zich te ontwikkelen. De strandjes bijvoorbeeld zien er niet uitnodigend uit en hier mag men voordat men aan deze kant van het land toerisme aantrekt eerst wel even wat aan doen. De meeste toeristen bezoeken nu namelijk alleen de kuststrook van Albanië.

De wegen zijn in slechte staat. Het wegennetwerk bestaat voornamelijk uit zandwegen met hier een daar een slecht stukje asvalt ertussen. Huizen zijn oud en ogen slordig en af en toe zie je er een mooier huis tussen. De verschillen tussen arm en rijk zijn bijzonder groot. Het land heeft 40 jaar onder dictatuur geleefd en de grenzen zijn pas sinds begin jaren ’90 open. Hier zie je dus nog altijd de sporen van.

Aangekomen in Pokradec wandelen we door de stad onder begeleiding van de gids. Hij verteld van alles over het land, de stad en wat we zien. Hier kun je duidelijk zien dat ze zich aan het moderniseren zijn en zich aan proberen te passen aan de Westerse wereld. Maar soms gaat de ontwikkeling nog een beetje te snel.

30% Van de Albaniërs is werkloos. Mannen zitten op sommige punten langs de weg onder de schaduw van een boom op werk te wachten. Met een beetje geluk komt er dan iemand voorbij die één van de mannen inhuurt een dag of middag een klusje te doen zodat zij weer wat geld kunnen verdienen.

Continu moet je oppassen waar je loopt, want van goede putdeksels in de stoep heeft men nog niet gehoord.

We lopen langs de bushalte, wat een compleet onoverzichtelijke chaos is, naar de markt. De markt was bijzonder om te zien. Alles wat wij hier aan kleding en schoenen weggooien, wordt daar op de markt nog gewoon verkocht. De nieuwe spullen die je er vindt is doorgaans namaak merkkleding. De doeken die tussen de huizen zijn gespannen houden de warme zon tegen. Op een overdekte bazaar wordt tevens tweedehandskleding verkocht, vindt je een fietsenmaker die werkt met gereedschap dat bij ons zou zijn afgedankt maar er wordt ook groenen en fruit en kaas verkocht.

Via de “walk of fame” van Pokradec wandelen we terug richting de bus. Het verhaal achter deze “walk of fame” ben ik helaas even vergeten maar er zijn ook Nederlandse iconen te vinden. In ieder geval allemaal mensen die geschiedenis hebben geschreven.

Op de balkons van de huizen zien we trouwens hout opgestapeld liggen. Men bewaard dit op balkons om in de winter via de houtkachel het huis mee warm te stoken. Alle huizen hebben hier (net als in Macedonië trouwens) een houtkachel, centrale verwarming is simpelweg veel en veel te duur.

In de bus hobbelen we over de zandwegen verder langs het meer. Verkeersdrempels worden hier gemaakt van grote touwen, ze werken goed kan ik je vertellen. Langs de weg worden visjes in plastic zakjes verkocht, niet gekoeld. Zou bij ons nooit zijn toegestaan! Maar ook staan er kraampjes met nog levende vis langs de weg, je kan er een in de bak aanwijzen en dan krijg je hem mee. Deze vis is de Ohrid forel en leeft alleen in het meer van Ohrid. In Macedonië mag er niet meer op gevist worden omdat deze forel met uitsterven wordt bedreigd maar in Albanië daarentegen mag er wel op gevist worden. In het midden van het meer is wel een grens aangelegd maar ja, de vissen snappen dat natuurlijk niet en zwemmen er gewoon overheen.
In ditzelfde meer (het meer van Ohrid) staan vrouwen hun vloerkleden te wassen. Her en der zie je bij huizen de kleden te drogen hangen over de balkonrand.

Tussendoor een heerlijke lunch gehad. Ik had drie kleine visjes en het geluk dat één van de drie de echte Ohrid forel was (te herkennen aan de oranje stipjes op de huid).

Na de lunch doorgereden naar het stadje Lin. Echt een oud dorpje waar je teruggaat in de tijd. Hier lekker wat rondgekuierd en een ijsje gegeten. Dit dopje licht tevens aan het meer en er hangt een hele relaxte sfeer. Hoewel ook hier de komende jaren zeker weten dingen gaan veranderen. Een inwoonster vertelde trots dat ze Wi-Fi heeft en de eerste twee bed and breakfast bestaan nu bijna vijf jaar.

Op de terugweg nog een kijkje genomen bij één van de 80.000 bunkers die in het land staan om de bevolking te beschermen bij aanvallen maar nooit zijn gebruikt.

Zodra we de grens weer over waren reden we weer lekker op een gladde asvaltweg. We reden door een dorpje waar veel Albanezen hun vakantiehuis bouwen van geld dat zij verdienen met hun werk in Zwitserland. Hoe beter je het hebt gemaakt, hoe groter je huis. Het is dus een wedstrijd geworden. Vervolgens passeerden we het zigeunerkamp, wat een zooitje! De huizen lijken op een vluchtelingenkamp en de gipsy’s dumpen al hun afval zo in de rivier de Zwarte Drim wat allemaal lekker de zee inspoelt. Dat zijn toch andere zigeunerkampen dan die in Nederland te vinden zijn!

’s Avonds was ik gesloopt van de warme maar vooral van alle indrukken van vandaag.

De laatste twee dagen nog lekker gerelaxed, winkeltjes gekeken, boekje gelezen en gezwommen in het meer van Ohrid. Ook nog heerlijke traditionele gerechten gegeten. Van Paul nog mooie pareloorbellen gekregen gemaakt van de vissenschubben van de kleinere visjes die in het meer zwemmen, een echt mooi en lokaal souvenir.

Ik kan nog uren doorvertellen maar ik raad aan het zelf eens te gaan beleven. Nog een paar laatste leuke weetjes:
- In Macedonië vind je velden vol met prachtige rode klaprozen. Hieruit wordt een stofje gemaakt en verkocht aan de farmaceutische industrie.
- Er staan tal van bijenkorven langs de weg. De boeren maken vaak zelf bijenhoning en kunnen op deze manier een centje bijverdienen.
- De grootste bron van inkomsten is landbouw.
- de meeste toeristen komen uit Turkije op de voet gevolgd door de Nederlanders.

Eenmaal thuis kijken we ondanks dat het niet altijd mooi weer was, terug op een geslaagde vakantie in de Balkan. Tot volgende keer!